دلیل نامگذاری محله های تهران

نامگذاری خيابان‌ها و محلات هر شهر خود بيانگر بخشی از فرهنگ و تاريخ آن محل است، به ويژه نام‌هايی كه توسط مردم انتخاب شده و براساس واقعيت‌های اجتماعی و تاريخی شكل گرفته ‌است.
اكنون يادآوری برخی از اين نام‌ها و عنوان‌ها خالی از لطف نيست.در ادامه این مقاله از سایت برترین ها همراه ما باشید.

پل چوبی

قبل از اينكه شهر تهران به شكل امروزی خود درآيد، دور شهر دروازه‌هايی بنا شده بود تا دفاع از شهر ممكن باشد. يكی از اين دروازه‌ها، دروازه‌شميران بود با خندق‌هايی پر از آب در اطرافش كه برای عبور از آن‌، از پلی چوبی استفاده می شد. امروزه از اين دروازه و آن خندق پر از آب اثری نيست‌، اما اين محل همچنان به نام پل چوبی معروف است.

جماران

زمين‌های جماران متعلق به سيدمحمدباقر جمارانی از روحانيون معروف در زمان ناصرالدين‌شاه بوده است. برخی از اهالی معتقدند در كوه‌های اين محله از قديم مار فراوان بوده و مارگيران برای گرفتن مار به اين ده مي‌آمدند و دليل نامگذاری اين منطقه نيز همين بوده است و عده‌ای هم معتقدند جمر و كمر به معنی سنگ بزرگ است و چون از اين مكان سنگ‌های بزرگ به دست می آمده ‌است‌، آنجا را جمران‌، يعنی محل به‌دست آمدن جمر ناميده‌اند.

اقدسيه

نام قبلی اقدسيه (تا قبل از 1290 قمری) حصار ملا بوده است. ناصرالدين‌شاه زمين‌های آنجا را به باغ تبديل و برای يكی از همسران خود به نام امينه اقدس (اقدس‌الدوله) كاخی ساخت و به همين دليل اين منطقه به اقدسيه معروف شد.

پل رومی

پل رومی در واقع پل كوچكی بوده كه دو سفارت روسيه و تركيه را به هم متصل می کرده است. عده‌ای هم معتقدند كه نام پل از مولانا جلال‌الدين رومی گرفته ‌شده است‌.

آجودانيه

آجودانيه در شرق نياوران قرار دارد و تا اقدسيه ادامه پيدا می کند. آجودانيه متعلق به رضاخان اقبال‌السلطنه وزير قورخانه ناصرالدين‌شاه بوده، او ابتدا آجودان مخصوص شاه بوده است.

جواديه (در جنوب تهران)

بسياری از زمين‌های جواديه متعلق به آقای فرد دانش بوده است كه اهالی محل به او جواد آقا بزرگ لقب داده بودند. مسجد جامعی نيز توسط جواد آقا بزرگ در اين منطقه بنا نهاده شده است كه به نام مسجد فردانش هم معروف است.

يوسف‌آباد

منطقه يوسف‌آباد را ميرزا يوسف آشتيانی مستوفی الممالک در شمال غربی دارالخلافه ناصری احداث كرد و به نام خود، يوسف‌آباد ناميد.

ونک

نام ونک تشكيل شده است از دو حرف ون به نام درخت و حرف ک كه به صورت صفت ظاهر می شود.

نياوران

نام قديم اين منطقه گردوی بوده است و برخی معتقدند در زمان ناصرالدين شاه نام اين ده به نياوران تغيير كرده است به اين ترتيب كه نياوران مركب از نيا (حد، عظمت و قدرت‌)؛ ور (صاحب‌) و ان‌ علامت نسبت است و در مجموع يعنی كاخ دارای عظمت‌.البته برخی معتقدند نیاوران در گذشته محله ای پر از نی بوده که نی آوران معروف بوده.

محموديه

در اين منطقه باغی بوده است كه متعلق به حاج ميرزا آقاسی بوده است و چون نام او عباس بوده آن را عباسيه می گفتند. سپس علاءالدوله اين باغ بزرگ را از دولت خريد و به نام پسرش‌، محمودخان احتشام‌السلطنه‌، محموديه ناميد.

منيريه (وليعصر)

منيريه در زمان قاجار يكی از محله‌های اعيان‌نشين تهران بوده و گفته شده نام آن از نام زن كامران‌ميرزا، يكی از صاحب‌‌منصبان قاجار، به نام منير گرفته شده ‌است.

گيشا

نام گيشا كه در ابتدا كيشا بوده است برگرفته از نام دو بنيانگذار اين منطقه (كينژاد و شاپوری) است.

فرحزاد

اين منطقه به دليل آب و هوای فرح‌انگيزش به همين نام معروف شده است.

قلهک

كلمه قلهک از دو كلمه قله و ک تشكيل شده است كه قله معرب كلمه كله‌، مخفف كلات به معنای قلعه است‌. عقيده اهالی بر اين است كه به دليل اهميت آبادی قلهک كه سه‌راه گذرگاه‌های لشگرک، ونک و شميران بوده است‌، به آن (قله- هک) گفته شده است‌.

كامرانيه

زمين‌های اين منطقه ابتدا به ميرزا سعيدخان‌، وزير امور خارجه‌ تعلق داشت، و سپس كامران ميرزا پسربزرگ ناصرالدين شاه‌، با خريد زمين‌های حصاربوعليی، جماران و نياوران‌، اهالی منطقه را مجبور به ترک زمين‌ها كرد و سپس آنجا را كامرانيه ناميد.

سيدخندان

سيدخندان پيرمردی دانا و البته خنده‌رو بوده كه پيشگويي‌های او زبانزد مردم بوده است. دليل نامگذاری اين منطقه نيز احترام به همين پيرمرد بوده است. البته بعدها نام سيدخندان بر ايستگاه اتوبوسی در جاده قديم شميران هم اطلاق ميیشده است.

شميران

نظريات مختلفی درباره نام شميران وجود دارد. يكی از مطرح‌ترين دلايل عنوان شده تركيب دو كلمه سمی يا شمی به معنای سرد و ران به معنای جايگاه است و در واقع شميران به معنای جای سرد است. به همين ترتيب نيز تهران به معنای جای گرم است. همچنين در نظريه ديگری به دليل وجود قلعه نظامی در اين منطقه به آن شميران می گفتند و همچنين برخی نيز معتقدند يكی از 9 ولايت ری را شمع ايران می گفتند كه بعدها به شميران تبديل شده است.

شهرک غرب

دليل اينكه اين محله به نام شهرک غرب معروف شد ساخت مجتمع‌های مسكونی اين منطقه با طراحی و معماری مهندسان امريكايی و مانند مجتمع‌های مسكونی امريكايی بوده و در گذشته نيز محل اسكان بسياری از خارجی ها بوده است.

فرمانيه

در گذشته املاک زمين‌های اين منطقه متعلق به كامران‌ميرزا نايب‌السلطنه بوده است و بعد از مرگ وی به عبدالحسين ميرزا فرمانفرما فروخته شده است.

داوديه (بين ميرداماد و ظفر)

ميرزا آقاخان نوری صدراعظم اين اراضی را برای پسرش‌ ميرزا داودخان‌ خريد و آن را توسعه داد. اين منطقه در ابتدا ارغوانيه نام داشت و بعدها به دليل ذكر شده داوديه نام گرفت‌.

دركه

اگرچه هنوز دليل اصلی نامگذاری اين محل مشخص نيست اما برخی آن را مرتبط به نوعی كفش برای حركت در برف كه در اين منطقه استفاده می شده و به زبان اصلی درگ ناميده می شده است، دانسته‌اند.

دزاشيب (نزديكي تجريش)

روايت شده است كه قلعه بزرگی در اين منطقه به نام آشِب وجود داشته است و در گذشته نيز به اين منطقه دزآشوب و دزج سفلی و در لهجه محلی ددرشو می گفتند.

زرگنده

احتمالاً دليل نامگذاری اين محل كشف سكه‌ها و اشيای قيمتی در اين محل بوده است. در گذشته اين منطقه ييلاق كاركنان روسيه بوده است.