شواهد جدید از فناوری پیشرفته عصر حجر در اسپانیا
باستان‌شناسان در اسپانیا می‌گویند قدیمی‌ترین نمونه شناخته‌شده از تکنیک‌های پیشرفته ابزارسازی سنگی در اروپا را متعلق به حدود یک میلیون سال پیش کشف کرده‌اند.
این فناوری در سایت باستانی «ال بارانک د لا بویلا» در شمال‌شرقی اسپانیا کشف شده و نسل دوم فناوری سنگی توسط انسانهای عصر حجر محسوب می‌شود.
محققان می‌گویند این جهش تکنولوژیکی قبل از جدایی تکاملی انسانهای مدرن و نئاندرتال‌ها رخ داده است. بنابراین این پیشرفت‌ها احتمالاً توسط اجداد مشترک ما یا گونه‌های دیگر منقرض‌شده انسانی خلق و استفاده شده‌اند.
دیگو لومبائو، انسان‌شناس در دانشگاه سانتیاگو، و همکارانش در مقاله خود نوشته‌اند: «فناوری مشاهده‌شده در ال بارانک د لا بویلا نشان‌دهنده پیشرفتهای قابل‌توجه تکنولوژیکی و رفتارهای پیش‌بینانه است.»
تحلیل‌ها نشان داده‌اند که نحوه ساخت این ابزارها از یک الگوی مشترک پیروی می‌کرده که نشان‌دهنده استفاده از یک فرآیند استاندارد برای دستیابی به نتایج یکسان بوده است.
این انسانهای باستانی همچنین ابزارهای بزرگ‌تری نسبت به گذشته تولید کرده و آنها را برای اهداف خاصی طراحی می‌کردند.این ویژگی‌ها نشان‌دهنده سطح پیشرفتهای از پیش‌بینی و برنامه‌ریزی است.
قدیمی‌ترین ابزارهای سنگی شناخته‌شده، که به عنوان محصول صنعت «اُلْدُوایی» یا «مد ۱» طبقه‌بندی می‌شوند، به حدود ۳ میلیون سال پیش بازمی‌گردند.
این ابزارها که توسط انسانهای اولیه در آفریقا ساخته شده بودند، با کوبیدن یک سنگ به سنگ دیگر تولید می‌شدند و قطعات حاصله دارای لبه‌های تیز بودند که می‌توانستند بیشتر اصلاح شوند.
اما آنچه لومبائو و همکارانش کشف کرده‌اند، قدیمی‌ترین شواهد در اروپا از تکنیک‌های پیچیده‌تر «مد ۲» است که در ساخت «تیشه‌های مُشتی آشولی» به کار می‌رفتند.
این ابزارها از طریق استفاده از مواد دیگر مانند استخوان و چوب برای تکمیل تیغه‌ها به روش‌های «مد ۱» افزوده شدند. این ابزارها همچنین بیشتر متقارن بودند.
