راهنمای کامل تفسیر جواب سنجش تراکم استخوان

آمادگی برای سنجش تراکم استخوان

سنجش تراکم استخوان با دانسیتومتری استخوان، روشی متداول برای بررسی استحکام استخوان ها و میزان مواد معدنی آنها است. این آزمایش معمولا سریع و بی‌درد انجام می‌شود و در عرض چند دقیقه تست تراکم استخوان به وسیله نمایش حقیقت اشعه ایکس ثبت می‌شود و هیچ جراحی یا تزریقی انجام نمی‌شود. نتیجه تفسیر سنجش تراکم استخوان توسط پزشک متخصص اعلام می‌شود و میزان استخوان ها مشخص می‌شود که در معرض پوکی استخوان باشند، شکستگی های زودرس یا عمل های اند اگر فرد مبتلا به دیابت و یا بیماری های متابولیک استخوان باشد، پس از آغاز مصرف داروها یا پس از جراحی های روی استخوان ها، سنجش تراکم استخوان توصیه می‌شود تا تغییر سنجش تراکم استخوان، بر اساس تاثیرگذاری داروها مشاهده شده و روند درمان او آغاز شود. پزشک می تواند با تغییر سنجش تراکم استخوان، میزان تاثیرگذاری داروها را مشاهده کند.

در روز آزمایش تراکم استخوان سعی کنید لباس های راحت و گشاد بپوشید. لباس هایی که قسمت های فلزی یا زیپ و کمربند دارند روز آزمایش توصیه نمی‌شود، چون فلزات بر روند آزمون و تحلیل نتایج اثر می‌گذارند. البته، در برخی مواقع ممکن است شما نیاز داشته باشید تا لباس مخصوصی بپوشید. اگر خانم هستید و احتمال بارداری می‌دهید، حتما قبل از آزمایش باپزشک خود مشورت کنید و استفاده از این تست در زمان بارداری دارای احتمال خطرناک باشد. همچنین برای سنجش تراکم استخوان اغلب نیاز به نسخه پزشک استفاده می‌شود.

تفسیر سنجش تراکم استخوان چگونه صورت می‌گیرد

انجام و تفسیر سنجش تراکم استخوان به روش‌های مختلفی امکان‌پذیر است. در این میان، روش DEXA رایج‌ترین و معتبرترین روش انجام این اندازه‌گیری است. این روش توسط دستگاهی به همین اسم صورت می‌گیرد و نتایج به گونه‌ای محاسبه می‌شود تا قابل‌مقایسه با میزان نرمال باشد. در روش DEXA، استخوان‌هایی که بیش از سایرین در معرض شکستگی هستند، بررسی می‌شوند. معمولاً این سنجش روی استخوان‌های ستون فقرات، ران، ساعد و مچ انجام می‌شود. چرا؟ که احتمال شکستگی در این نواحی بیشتر است.

پس از آن اشعه ایکس از استخوان عبور کرده، این اشعه توسط گیرنده دریافت می‌شود و سپس نتیجه مشابه روی مانیتور نمایش داده می‌شود. در نهایت، نرم‌افزار دستگاه DEXA با تحلیل داده‌های دریافتی، عددی را به‌عنوان شاخص تراکم استخوان ارائه می‌کند. سنجش تراکم استخوان از مقایسه تراکم استخوان فرد مورد آزمایش با تراکم استخوان افراد سالم جوان و هم‌جنس آن فرد بدست می‌آید. این مقایسه با یک شاخص به‌نام T-score نمایش داده می‌شود. مقادیر T-score به صورت زیر تفسیر می‌شوند:
• بیشتر از 1- : میزان طبیعی است.
• بین 1- و 2.5- : کاهش توده استخوانی یا استئوپنی وجود دارد.
• کمتر از 2.5- : فرد دچار پوکی استخوان است.

اگر مقدار این شاخص کمتر از 2.5- باشد، فرد به پوکی استخوان مبتلا بوده و احتمال شکستگی در او زیاد است. در حالت شدیدتر، این عدد کوچکتر از 3- هم خواهد بود. در این صورت فرد در معرض شکستگی جدی قرار دارد.

در تفسیر سنجش تراکم استخوان، پارامتر سن نیز دخیل است. این پارامتر نشان‌دهنده روند کاهش تراکم استخوان با گذر زمان و در سنین بالاتر است. اگر مقدار T-score کمتر از 1- باشد، خطر تراکم کم و ضعف استخوان را هشدار می‌دهد. در چنین مواردی، پزشک توصیه‌هایی را متناسب با وضعیت فرد، روند زندگی و درمان آغاز می‌کند.

چه کسی قادر به تفسیر سنجش تراکم استخوان کیست؟

متخصص رادیولوژی قادر به نظارت و تفسیر سنجش تراکم استخوان است. همچنین، پزشکانی که در زمینه کار با اسعه ایکس تخصص و تجربه کافی دارند نتایج معاینه شما را بررسی می‌کنند. پزشکانی مانند متخصص روماتولوژیست و متخصص غدد دوره‌ای نیز از این دسته هستند. چنانچه یک پزشک در زمینه تراکم استخوان در جریان انجام این درمان باشد، باید بتواند شرایط بیمار را به‌درستی بسنجد. مواردی مثل افزایش روماتوئید مفاصل بدن می‌تواند کلیه شرایط و التهاب روده، تغییرات و بیماری‌های خطیری هستند که باید بیمار را از این جهت به دقت سنجید. این کار معمولا توسط پزشک بالینی انجام می‌شود.

مسئول نظارت و تفسیر سنجش تراکم استخوان، نتیجه کار را ارزیابی می‌کند، سپس گزارشی تهیه و امضا کرده و آن را به پزشک متخصص ارجاع می‌دهد. حالا پزشک اروند باید با توجه به نتیجه به دست‌آمده سنجش تراکم استخوان، تصمیمات لازم را برای بیمار بگیرد. با توجه به گزارش، احتمال دارد بیمار نیاز به دارو تا پایان عمر داشته باشد و شاید هم به درمان نیاز نداشته باشد. اگر قبلاً مصرف دارو را شروع کرده‌اید، پزشک می‌تواند اثرگذاری دارو و پیشرفت روند درمان شما را هم مطلع شود.