مغز زنان در دوران بارداری چگونه کار می کند؟
بارداری باعث تغییرات گسترده هورمونی، قلبی عروقی، تنفسی و گوارشی در بدن زنان میشود. حالا اما نتایج یک مطالعه جدید نشان میدهد مغز زنان نیز در این مقطع زمانی تغییرات عمدهای میکند که برخی زودگذر و برخی دیگر پایدارتر هستند.
محققان در این مطالعه ۲۶ اسکن مغزی مربوط به سه هفته قبل از لقاح، دوران ۹ ماه بارداری و همچنین دو سال پس از زایمان را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند و تفاوتها را بررسی کردند.
نتایج نشان داد که با بارداری زن، کاهش گستردهای در حجم ماده خاکستری قشر مغز (ناحیهای چروکیده که خارجیترین لایه مغز را تشکیل میدهد) و همچنین افزایش یکپارچگی ریزساختاری ماده سفید واقع در عمق بیشتر مغز صورت میپذیرد. هر دو تغییر با افزایش سطح هورمونهای استرادیول و پروژسترون همزمان بود.
ماده خاکستری از بدنه سلولی سلولهای عصبی مغز تشکیل شده است. ماده سفید نیز از دستههایی از آکسونها (رشتههای بلند و نازک) از سلولهای عصبی تشکیل شده است که سیگنالها را در اتصالات بلند در سراسر مغز منتقل میکنند.
در این مطالعه که نخستین در نوع خود محسوب میشد، محققان ابتدا بر یک نمونه واحد تمرکز کردند: الیزابت کراستیل، عصبشناس شناختی در دانشگاه کالیفرنیا و از نویسندگان این تحقیق که برای اولین بار یک پسر سالم به دنیا آورد.
دانشمندان گفتند که از زمان تکمیل مطالعه آنها همین الگو را در چندین زن باردار دیگر، که در یک ابتکار تحقیقاتی در حال انجام به نام «پروژه مغز مادر» تحت اسکن مغزی قرار گرفته بودند، مشاهده کردهاند.
دکتر کراستیل در این باره میگوید: «بسیار تکاندهنده است که در سال ۲۰۲۴ ما تقریباً هیچ اطلاعاتی در مورد آنچه در مغز در طول دوران بارداری اتفاق میافتد در دست نداریم. مقاله تحقیقی ما در واقع بیشتری از آن که پاسخهایی در خود داشته باشد، سوالاتی را در این خصوص مطرح کرده است.»